Σε σύνδεση τώρα

Έχουμε 131 επισκέπτες συνδεδεμένους

In my mind

Joomla!
Το πιο φιλικό, ελεύθερο, ανοιχτού κώδικα CMS
Unicef
Για τα παιδιά του κόσμου
Διεθνής Αμνηστία
Για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου
Action aid
Γιατί είμαστε ακόμη οι πράξεις μας
Mozilla Firefox
Ο πιο ασφαλής, ελεύθερος, ανοιχτού κώδικα περιηγητής ιστού. (Μας βλέπετε και καλύτερα)
Η κατάσταση των πραγμάτων

 

Ζοζέ Σαραμάγκου

(Χρηματοοικονομικό)

Έγκλημα κατά της ανθρωπότητας

 

 

Η ιστορία είναι γνωστή, και τις παλιές εποχές, όταν το σχολείο αυτοανακηρυσσόταν ως εξόχως παιδαγωγικό, διδασκόταν στα παιδιά ως παράδειγμα της ταπεινοφροσύνης και της διακριτικότητας που θα πρέπει πάντα να μας συνοδεύουν όταν το δαιμόνιο μας βάζει σε πειρασμό και έχουμε άποψη γι' αυτό που δεν γνωρίζουμε, ή γνωρίζουμε λίγο και κακά. Ο Απελλής καταδεχόταν να του δείξει ο τσαγκάρης το λάθος στο υπόδημα της μορφής που είχε ζωγραφίσει, αφού τα παπούτσια ήταν η δουλειά του, επ' ουδενί όμως να τολμήσει να αποφανθεί, λόγου χάρη, σχετικά με την ανατομία του γονάτου. Εν ολίγοις, κάθε πράγμα στη θέση του και μια θέση για κάθε πράγμα. Εκ πρώτης όψεως ο Απελλής είχε δίκιο, εκείνος ήταν ο δάσκαλος, εκείνος ήταν ο ζωγράφος, εκείνος ήταν η αυθεντία, όσο για τον τσαγκάρη, θα τον καλούσαν στην ώρα του, όταν επρόκειτο να βάλει μισές σόλες σ' ένα ζευγάρι μπότες. Πραγματικά, πού θα καταλήγαμε αν σε κάθε άνθρωπο, ακόμα και τον πλέον άσχετο για τα πάντα, επιτρεπόταν να γνωμοδοτεί γι’ αυτό που δεν γνωρίζει; Αν δεν έχει κάνει τις απαραίτητες σπουδές, είναι προτιμότερο να σωπαίνει και ν' αφήνει στους επαΐοντες την ευθύνη της λήψης των καταλληλότερων (για ποιον;) αποφάσεων.

 

Ναι, εκ πρώτης όψεως ο Απελλής είχε δίκιο, αλλά μόνο εκ πρώτης όψεως. Ο ζωγράφος του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου της Μακεδονίας, που θεωρείται ιδιοφυία της εποχής του, ξέχασε μια σημαντική πλευρά του ζητήματος: ο τσαγκάρης έχει γόνατα, επομένως, εξ ορισμού, είναι αρμόδιος γι’ αυτές τις αρθρώσεις, έστω για να παραπονιέται μόνο, αν πρόκειται περί αυτού, για τους πόνους που νιώθει σ' αυτές. Στο σημείο αυτό ο αναγνώστης θα έχει καταλάβει πως οι αράδες αυτές δεν αφορούν ακριβώς στον Απελλή, ούτε στον τσαγκάρη. Αφορούν όμως στη σοβαρότατη οικονομική και χρηματοοικονομική κρίση που σπαράζει τον κόσμο, σε σημείο να μην μπορούμε να ξεφύγουμε από την αγωνιώδη αίσθηση ότι φτάσαμε στο τέλος μιας εποχής όπου δεν μπορεί κανείς να διακρίνει τι και πώς θα είναι αυτό που θ' ακολουθήσει, μετά από ένα ενδιάμεσο διάστημα, αδύνατο τώρα να προβλεφθεί, για να μαζευτούν τα συντρίμμια και ν' ανοίξουν νέοι δρόμοι. Πώς έτσι λοιπόν; Ένα αρχαίος μύθος για να εξηγήσει τις σημερινές καταστροφές; Γιατί όχι; Ο τσαγκάρης είμαστε εμείς, όλοι εμείς που παρακολουθούμε ανίκανοι τη συντριπτική προέλαση των οικονομικών και χρηματοοικονομικών μεγιστάνων, ξετρελαμένων ν' αποκτήσουν όλο και περισσότερο χρήμα, όλο και περισσότερη εξουσία, με κάθε νόμιμο ή παράνομο μέσο που περνά απ' τα χέρια τους, καθαρό ή βρόμικο, σύνηθες ή εγκληματικό. Κι ο Απελλής; Ο Απελλής είναι ακριβώς οι τραπεζίτες, οι πολιτικοί, οι ασφαλιστές, οι μεγάλοι κερδοσκόποι, που, με τη συνενοχή των μέσων μαζικής ενημέρωσης, απαντούσαν τα τελευταία τριάντα χρόνια στις δειλές μας διαμαρτυρίες με την υπεροψία αυτού που θεωρεί εαυτόν κάτοχο της απώτερης σοφίας, δηλαδή πως, κι αν μας πονέσει το γόνατο, δεν μας επιτρέπεται να μιλήσουμε γι' αυτό, να το ξεσκεπάσουμε, να το καταδείξουμε για δημόσια καταδίκη. Ήταν η εποχή της απόλυτης αυτοκρατορίας της Αγοράς, της οντότητας αυτής που αλαζονικά αυτοαναμορφώνεται και αυτοδιορθώνεται επιφορτισμένη με το αμετάκλητο πεπρωμένο να ετοιμάζει και να υπερασπίζεται εις τους αιώνας των αιώνων την προσωπική και συλλογική μας ευτυχία, ακόμα κι αν η πραγματικότητα αναλαμβάνει να τη διαψεύδει ανά πάσα στιγμή.

 

Και τώρα; Θα σταματήσουν επιτέλους οι οικονομικοί παράδεισοι και οι ανώνυμοι λογαριασμοί; Θα ερευνηθεί άτεγκτα η πηγή των γιγάντων τραπεζιτικών αποθεμάτων, των ξεκάθαρα παραβατικών χρηματοοικονομικών μηχανευμάτων, των αδιαφανών επενδύσεων, που σε πλείστες περιπτώσεις δεν αποτελούν παρά μαζικό ξέπλυμα μαύρου χρήματος από τη διακίνηση ναρκωτικών; Και μιας και μιλάμε για παραβάσεις... Θα έχουν ποτέ οι κοινοί πολίτες την ικανοποίηση να δουν να δικάζονται και να καταδικάζονται οι άμεσα υπεύθυνοι του σεισμού που ταλανίζει τα σπίτια μας, τη ζωή της οικογένειας μας, τη δουλειά μας; Ποιος θα λύσει το πρόβλημα των ανέργων (δεν τους μέτρησα, αλλά δεν αμφιβάλλω πως είναι εκατομμύρια) θυμάτων του κραχ που θα παραμείνουν άνεργοι για μήνες ή χρόνια, κακοζώντας με τα άθλια επιδόματα του κράτους, ενώ οι μεγάλοι διευθύνοντες και τα στελέχη των επιχειρήσεων που εσκεμμένα οδηγήθηκαν σε πτώχευση απολαμβάνουν εκατομμύρια εκατομμυρίων δολαρίων με την κάλυψη θωρακισμένων συμβολαίων που οι οικονομικές αρχές, πληρωμένες με το χρήμα των φορολογούμενων, προσποιούνται πως αγνοούν; Και την ενεργή συνενοχή των κυβερνήσεων ποιος θα την κρίνει; Ο Μπους, το κακόηθες αυτό προϊόν της φύσης στις χειρότερες στιγμές της, θα πει πως το σχέδιο του έσωσε (θα σώσει;) τη βορειοαμερικανική οικονομία, θα χρειαστεί όμως ν' απαντήσει στις εξής ερωτήσεις: Δεν ήξερε τι συνέβαινε στις πολυτελείς αίθουσες συνεδριάσεων όπου μέχρι και ο κινηματογράφος μας έχει ανοίξει την πόρτα, κι όχι μόνο ανοίξει την πόρτα, αλλά και έχουμε παρακολουθήσει τη λήψη εγκληματικών αποφάσεων κυρούμενων απ' όλους τους ποινικούς κώδικες του κόσμου; Σε τι του χρησίμεψαν η CIA και το FBI, και οι δεκάδες άλλοι οργανισμοί εθνικής ασφάλειας που πολλαπλασιάζονται στην κακώς επονομαζόμενη δημοκρατία της Βόρειας Αμερικής, εκεί όπου ένας ταξιδιώτης, για να μπει στη χώρα, θα πρέπει να παραδώσει στον αξιωματικό υπηρεσίας τον υπολογιστή του για να του αντιγράψουν τον σκληρό δίσκο; Δεν κατάλαβε ο κύριος Μπους πως είχε τον εχθρό μέσα στο σπίτι, ή, αντίθετα, το ήξερε και δεν τον ένοιαζε;

 

Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή είναι, από κάθε άποψη, έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας και από αυτή την προοπτική θα έπρεπε να αναλυθεί σε όλα τα δημόσια φόρα και με όλες τις συνέπειες. Δεν υπερβάλλω. Εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας δεν είναι μόνο οι γενοκτονίες, οι εθνοκτονίες, τα στρατόπεδα θανάτου, τα βασανιστήρια, οι επιλεκτικές δολοφονίες, οι λιμοί που προκαλούνται εσκεμμένα, οι μαζικές μολύνσεις, οι εξευτελισμοί ως μέθοδος καταπάτησης της ταυτότητας των θυμάτων. Έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας είναι ότι οι οικονομικές και χρηματοοικονομικές δυνάμεις των ΗΠΑ, με την ενεργή ή σιωπηρή συνενοχή της κυβέρνησης τους, εγκλημάτισαν εν -ψυχρώ έναντι εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, που απειλούνται να χάσουν τα χρήματα που τους απομένουν, αφού, στις πλείστες περιπτώσεις (είμαι βέβαιος πως υπάρχουν εκατομμύρια τέτοιες), έχουν χάσει τη μοναδική και πολλές φορές πενιχρή πηγή εισοδήματος, την εργασία.

 

Οι εγκληματίες είναι γνωστοί, έχουν ονόματα και επώνυμα, μετακινούνται με λιμουζίνες όταν πηγαίνουν να παίξουν γκολφ, κι είναι τόσο σίγουροι για τον εαυτό τους που δεν σκέφτηκαν καν να κρυφτούν. Είναι εύκολο να πιαστούν. Ποιος τολμά να οδηγήσει αυτή τη συμμορία στα δικαστήρια; Ακόμα κι αν δεν τα καταφέρει, θα του είμαστε όλοι ευγνώμονες, θα είναι ένα σημάδι πως δεν χάθηκαν όλα για τους τίμιους ανθρώπους.

 

 

 

Από το «Τετράδιο», σελ. 63-66, Μετάφραση: Αθηνά Ψυλλιά, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2010

 

 

 

Τελευταία Ενημέρωση στις Σάββατο, 13 Νοέμβριος 2010 19:48