Ρούσσος Βρανάς

Η θάλασσα... απέραντη, απροσμέτρητη, αρχέγονη

«Όταν παρατηρεί...

... κανείς το ήρεμο κάλλος και το φέγγος της θαλασσινής επιδερμίδας, ξεχνά την καρδιά της τίγρης που πάλλεται από κάτω της. Και δεν θέλει να θυμάται πως αυτή η βελούδινη πατούσα κρύβει ένα αμείλικτο νύχι» (Χέρμαν Μέλβιλ, «Μόμπυ Ντικ»).

Ώστε αυτό...

... ήταν λοιπόν! Στη Βόρεια Ευρώπη ζουν τον ψυχρότερο και στη Νότια τον θερμότερο χειμώνα των τελευταίων εκατό ετών. Και στις πλημμυρισμένες ανατολικές πολιτείες της Μεσογείου, οι ψαράδες δεν απλώνουν τα δίχτυα τους στον γιαλό αλλά στις πλατείες. Βλέπουμε κιόλας να επαληθεύονται μπροστά στα μάτια μας οι προειδοποιήσεις που απηύθυναν οι επιστήμονες για το κλίμα μόλις πριν από λίγες εβδομάδες στην Κοπεγχάγη. Αυτές που οι ηγέτες του κόσμου έγραψαν στα παλιά τους τα παπούτσια. Αρνούμενοι να επισφραγίσουν μια συμφωνία, σφράγισαν το φέρετρο των παράκτιων περιοχών του κόσμου και των εκατομμυρίων ψυχών τους. Οι πλούσιες χώρες ευθύνονται κατά 70% για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αλλά το 70% των συνεπειών του γίνονται αισθητές στις φτωχότερες χώρες. Η Ολλανδία έχει την ευχέρεια να σηκώνει γιγάντια τείχη για να αποφεύγει τις πλημμύρες. Το Μπανγκλαντές αφήνεται να πνιγεί. Η σχέση αιτίου και αποτελέσματος είναι απάνθρωπη, λέει ο Βρετανός αρθρογράφος Τζόχαν Χάρι. Ο υπαίτιος δεν πληρώνει ποτέ. Προτιμά να ζει στην αυταπάτη πως ο πολιτισμός θα εξακολουθήσει επ΄ άπειρον την ανέμελη πορεία του σε αυτό τον πλανήτη σαν να μη συμβαίνει τίποτα, μολονότι οι φυσικές λειτουργίες του καταρρέουν η μία μετά την άλλη.

Η θάλασσα...

... απέραντη, απροσμέτρητη, αρχέγονη. Και οι πολιτείες της που στέκονται αντίκρυ της, πότε ορθώνουν αλαζονικά ανθρώπινα έργα και πότε σκύβουν ταπεινά το κεφάλι μπροστά στην υπεροχή αυτής της ανεξάντλητης, προϋπάρχουσας και αεικίνητης υδάτινης μάζας, που την κατοικούν πληθυσμοί απείρως πλουσιότεροι από τους χερσαίους: φτερωτοί, έρποντες, φωσφορίζοντες, αβυσσαλέοι, μικροσκοπικοί, γιγάντιοι. Φιλόδοξοι εξερευνητές, ακούραστοι γεωγράφοι, άπληστοι έμποροι, που πολλές φορές έβαλαν πλώρη για τις εσχατιές της θάλασσας, άλλες τόσες υποκλίθηκαν μπροστά της. Το καταστροφικό παιχνίδισμα των θαλάσσιων ηφαιστείων που κάθε τόσο σπρώχνουν νέα νησιά πάνω από το νερό. Η οργή των τσουνάμι. Η μυστηριώδης συμπεριφορά των φαλαινών και των δελφινιών που εγκαταλείπουν τα βάθη για να βρουν τον θάνατο στα ρηχά, ένα μυστήριο ακόμη ανεξήγητο, ίσως μια τάση αυτοκτονική λένε κάποιοι επιστήμονες, ίσως μια ζοφερή προειδοποίηση για τον πλανήτη των ανθρώπων. Αλλά και η υπομονή των κοραλλιών, όπως έγραψε κάποτε ο συγγραφέας Ντάριο Βολτολίνι, ίσως έχει πολλά να μας διδάξει.

Τα κοράλλια...

... έχουν την υπομονή και την εξυπνάδα να συμβιώνουν με τη ζωοξανθέλα, ένα ταπεινό πρωτόζωο. Τη φιλοξενούν αδιαμαρτύρητα επειδή μονάχα αυτή τους εξασφαλίζει την απαραίτητη και ζωοδότρα λειτουργία της φωτοσύνθεσης. Η ζωοξανθέλα θα μπορούσε να ζήσει και έξω από το κοράλλι. Τα κοράλλια όμως δεν θα μπορούσαν να ζήσουν χωρίς αυτήν. Ένας απλούστατος κόσμος αλληλεγγύης και συνεργασίας που όμως στο ύψος του δεν έχει φτάσει ακόμη ο σύνθετος κόσμος των ανθρώπων.

Πηγή: Εφημερίδα Τα Νέα, 07/01/2010

http://www.tanea.gr/default.asp?pid=10&artid=4554146&ct=13

Αναδημοσίευση: e-keimena.gr