Σε σύνδεση τώρα

Έχουμε 16 επισκέπτες συνδεδεμένους
Θεματικές Ενότητες - ΒΙΒΛΙΟ
Σάββατο, 05 Νοέμβριος 2016 23:29

 

 

Στάθης Χαϊκάλης

Ένα κέρδος και τρεις ζημίες, αν δεν διαβάζετε βιβλία

 

 

Μόνο οι πλούσιοι, οι άνθρωποι της νύχτας και όσοι αρκούνται στο περιθώριο της αγοράς εργασίας μπορούν να πορευτούν χωρίς την ανάγνωση μεγάλων κειμένων.

 

 

Ήταν έκπληξη η έρευνα* (https://www.weforum.org/agenda/ 2016/06/the-link-between-the-number-of-books-in-your-childhood-home-and-your-earnings) που συνδέει τον αριθμό των βιβλίων που 'χε στο σπίτι κάποιος κατά την παιδική του ηλικία με το επίπεδο της αμοιβής του. Η σύνδεση είναι απλή: τα άτομα που έχουν εξοικειωθεί από την παιδική ηλικία με την ανάγνωση βιβλίων είναι πιο πιθανό να έχουν μεγαλύτερη πρόοδο σε ό,τι επιλέξουν για απασχόληση. Ο καταιγισμός των τηλεοπτικών σειρών και η δυνατότητα να δει πολλά επεισόδιά τους κάποιος μέσω Internet είναι ένας από τους λόγους που έχει πέσει κατακόρυφα η ανάγνωση βιβλίων στις νεότερες ηλικίες και σ' εκείνα τα στρώματα που έχουν την κουλτούρα και τις γνώσεις που επιτρέπουν την ανάγνωση κάποιου βιβλίου. Στα άλλα στρώματα που ρέπουν προς τα reality shows των ελληνικών καναλιών η πιθανότητα ανάγνωσης βιβλίου είναι πολύ χαμηλή.

 

Δεν φταίει, όμως, μόνο το «Game of Thrones» και το «House of Cards». Με βάση τα βιογραφικά που βλέπω, αλλά και υποψηφίους που συναντώ, που είναι σε αναζήτηση δουλειάς, κάνω την υπόθεση ότι έχει παίξει ρόλο και η κατιούσα που έχει πάρει η ελληνική εκπαίδευση. Έχω συζητήσει και συνεχίζω να το συζητώ με πολλά νέα παιδιά. Μέσα από αυτές τις συζητήσεις έχω φθάσει κι εγώ στο συμπέρασμα πως δεν μετράει μόνο πόσα βίντεο βλέπουν, ούτε πόσα πτυχία έχουν πάρει. Αν δεν διαβάζουν μεγάλα κείμενα και βιβλία, αυτό θα το βρουν μπροστά τους -– είναι κάτι που τους κοστίζει ήδη και δεν το γνωρίζουν. Κάποιοι θα πουν ότι οι απόψεις μου είναι αντιλήψεις μιας γενιάς που έζησε πριν λάμψει το βίντεο και ότι πλέον δεν χρειάζεται μια νέα να διαβάζει βιβλία (ή μεγάλα κείμενα) για να έχει επαγγελματική πρόοδο ή να αντιμετωπίσει θέματα που την απασχολούν προσωπικά (π.χ. η ισορροπία δουλειάς/προσωπικής ζωής, η μοναξιά, ο έρωτας κ.λπ.). Θα είμαι απόλυτος και θα πω ότι είναι μεγάλη πλάνη μια τέτοια πεποίθηση. Θα επανέλθω παρακάτω.

 

Είναι πολύ δύσκολο, άτομα που δεν διαβάζουν να μπορούν να σκαρώσουν στοιχειώδη κείμενα, κάτι που χρειάζεται σε πολλές δουλειές: στον μηχανικό που πρέπει να υποβάλει μια έκθεση ή και στον υπάλληλο ξενοδοχείου ή εστιατορίου που πρέπει να επικοινωνήσει για να βρει πελάτες. Παρατηρώ, ειδικά σε ηλικίες κάτω των 35 ετών, ότι η σχέση με τη γλώσσα είναι ολοένα χαλαρότερη, ανοργάνωτη. Όχι μόνο δεν υπάρχει αγάπη για το «μακρύ κείμενο» (long-form text) αλλά υπάρχουν μεγάλα κενά ακόμα και σε άτομα που έχουν εργαστεί σε επαγγέλματα που συνδυάζονται με τη γραφή.

 

Με άλλα λόγια, εδώ δεν ψάχνουμε για καλλιεργημένα άτομα (π.χ. δείτε πώς τα ορίζει ο Τσέχωφ) αλλά επαγγελματίες που μπορούν να ανταποκριθούν σε βασικές ανάγκες της δουλειάς τους. Κι αν δεχτούμε ότι ο καπιταλισμός-καζίνο διαλύει τη μεσαία τάξη και το μόνο κομμάτι της που σώζεται ότι το uppermiddle-class (η ανώτερη μεσαία τάξη), να είστε σίγουροι ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους προνομιούχους έχουν διαβάσει βιβλία και μπορούν να το ξανακάνουν, είτε για επαγγελματικούς λόγους είτε για ψυχαγωγία/απόλαυση.

 

Ξέρω, προτιμάτε να βλέπετε βίντεο από το να διαβάζετε βιβλία. Βίντεο με πλοκή, βίντεο διδακτικά, βιντεοπαιχνίδια, animation. Με δυο λόγια, αν η επιδίωξή σας είναι η γνώση, τότε δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα τα βίντεο να υποκαταστήσουν τα βιβλία (έντυπα ή ηλεκτρονικά, δεν έχει σημασία): τα βίντεο είναι πιο ακριβές παραγωγές, αλλά ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι πολλοί χαρισματικοί ως προς τη γνώση άνθρωποι δεν είναι περφόρμερ, είναι πιο μεταδοτικοί «όταν εκφράζονται με γραπτό λόγο, έστω με πολλές εικόνες, παρά να μιλάνε σε βίντεο». Ναι, το κείμενο και οι λέξεις εκδικούνται όλους όσοι τα τελευταία χρόνια παρασύρθηκαν από την ευκολία της εικόνας και μπέρδεψαν τη χρησιμότητα του βίντεο με την ανύπαρκτη δυνατότητά του να υποκαταστήσει κάθε κείμενο. Όπως είπε κάποιος, ένα βιβλίο έχει τη δυνατότητα να σου αλλάξει τη ζωή. Η πιθανότητα να συμβεί αυτό από μια τηλεοπτική σειρά ή μια ταινία ή ένα βίντεο στο YouTube είναι πολύ μικρότερη. Αυτός που διαβάζει ένα βιβλίο για επαγγελματικούς λόγους ή για απόλαυση έχει τη δυνατότητα να κρατήσει σημειώσεις, να σημειώσει εδάφια, να τα στείλει σε φίλους, να επανέλθει αργότερα για να τα ξαναδεί, να τα επικαλεστεί σε ένα δικό του γραπτό, σε μια δημόσια τοποθέτηση. Ξέρω ότι εδώ έχουμε ένα πρόβλημα: οι περισσότεροι δεν έχουμε πλέον την ικανότητα να συγκεντρωθούμε αρκετά για να διαβάσουμε ένα ολόκληρο βιβλίο, έστω των 100 σελίδων. Δείτε μία από τις αιτίες και τι σημαίνει αυτό για τη ζωή μας (https://medium.com/ @hughmcguire/why-can-t-we-read-anymore-503c38c131fe#.cui1ghtut)

 

Η ωμή διάσταση αυτού εδώ του άρθρου είναι η εξής: αν θέλετε να επιπλεύσετε σ' αυτήν τη καθίζηση της μεσαίας τάξης, θα 'ναι πιο εύκολο αν διαβάζετε βιβλία και, ως εκ τούτου, εφόσον ενισχύετε και τη δυνατότητά σας να επικοινωνείτε γραπτώς. Αν ψάχνετε κάποια άλλη, πιο ευγενή έννοια, πέρα από την επαγγελματική επιτυχία ή τις οικονομικές απολαβές, τότε συγκρατήστε ότι ο χορός των πολλών λέξεων, η απόλαυση του κειμένου, δεν μπορούν να υποκατασταθούν ούτε από την ακατάσχετη κατανάλωση βίντεο κάθε μορφής, ούτε με την επένδυση του χρόνου στα social media. Τα τελευταία όντως έχουν και κάποιο κείμενο, αλλά σταδιακά ενδίδουν περισσότερο σε υπερβολική χρήση βίντεο, φωτογραφίας, αν και δεν είναι αυτό το κύριο ζήτημά τους: η πιο προβληματική πλευρά τους είναι ότι εθίζουν τον κόσμο σε fast food, σε διατροφή με σνακ. Γρήγορα, εύκολα, εύπεπτα και με ολοένα μεγαλύτερη γκετοποίηση ανάμεσα σε άτομα που έχουν ίδιες απόψεις μ' εμάς.

 

Μήπως είναι ρομαντικά όλα αυτά; Μμμμ, μάλλον όχι. Α, να κάνουμε και μια εξήγηση. Σε αυτό το άρθρο θεωρούμε «βιβλίο» κάθε long-form text. Υπάρχουν πάρα πολλά τέτοια δωρεάν στο Internet, ιδίως για επιστημονικά, τεχνικά, κοινωνικά θέματα. Η καθίζηση της ανάγνωσης «βιβλίων» έχει συμπέσει με την άνοδο του φόβου, του θυμού, των τυφλών αντιδράσεων των ευρέων στρωμάτων που είναι έτοιμα να πιστέψουν τα χοντροκομμένα ψέματα του Μπόρις Τζόνσον και του Ντόναλντ Τραμπ.

 

Να δώσουμε κάποιο δίκιο, πάντως, σε όσους έχουν αλλεργία με την ανάγνωση. Αυτό φαίνεται από τούτο το άρθρο, (https://medium.com/@cammipham/don-t-date-a-man-who-reads-1c4d9ebe0989#.qvya496tn), όπου η συγγραφέας συστήνει: «Μην κάνετε σχέση με κάποιο πρόσωπο που διαβάζει», γιατί, όπως εξηγεί, αυτό είναι ένα επικίνδυνο άτομο. Επικίνδυνο για όσους αφιερώνουν τον χρόνο τους σε όλο αυτό το μείγμα (πολλά βίντεο, αρκετό αλκοόλ, μπόλικα social media) που έχει συμβάλει στον θυμό, στην παθητικότητα και στην αντιερωτική διάθεση.

 

 

Αυτό το άρθρο είναι αφιερωμένο στον φίλο Νίκο Μεγαδούκα που χάθηκε πρόσφατα. Αγαπούσε τα βιβλία, τη μουσική και τους ανθρώπους, είχε εκδώσει κι ένα δικό του μυθιστόρημα. Το παραπάνω άρθρο απευθύνεται κυρίως σε όσους αναζητούν πρακτικά επιχειρήματα και αφήνει ένα κενό στο θέμα της απόλαυσης της ανάγνωσης. (…)

 

Και να μην ανησυχεί ο νεαρός που η πρώην φίλη του τού κρατά σε ομηρία τη συλλογή των βιβλίων του από γινάτι για την περαίωση της σχέση τους. Οι εμπειρίες, η νοσταλγία, τα συναισθήματα που έχουμε συνδυάσει με τα βιβλία που αγαπήσαμε είναι δύσκολο να φυλακιστούν στη συγκεκριμένη μάζα από χαρτί στην οποία τα πρωτογνωρίσαμε (ή στο τάμπλετ όπου τα διαβάσαμε). Είναι δονήσεις και μικρές σφραγίδες σε κύτταρά μας, που μας συνοδεύουν σε χαρές και λύπες.

 

 

ΠΗΓΗ: LIFO 25.7.2016

http://www.lifo.gr/articles/opinions/108802

 Αναδημοσίευση: www.e-keimena.gr

 

 

*The link between the number of books in your childhood home and your earnings

 

…In our analysis, we estimate the effect of education on lifetime earnings rather than current earnings. Previous research shows that the returns to education based on current earnings can be significantly biased when compared with those based on lifetime earnings, particularly if the sample includes many older workers (Haider and Solon 2006, Bhuller et al. 2011). We find that one additional year of education increases the average lifetime earnings of Europeans aged 60 and over by 9%.

We distinguish between individuals who had access to many or few books at age 10. A sizeable fraction (40%) of Europeans aged 60 and over grew up in a household with less than a shelf of (non-school) books (a shelf corresponds to 10 books). The returns to education are only 5% for individuals brought up in such households, compared with 21% for those with more books at home during childhood.

 

Why did books at home matter so much for the returns to education?

Perhaps books matter because they encourage children to read more and reading can have positive effects on school performance. And much more, as Roald Dahl’s Matilda powerfully reminds us:

“The books transported her into new worlds and introduced her to amazing people who lived exciting lives.[…] Matilda’s strong young mind continued to grow, nurtured by the voices of all those authors who had sent their books out into the world like ships on the sea”.

 

Although the data do not reveal whether books were read, and how many, it seems likely that there is a positive relationship between the number of books at home and a child’s reading activities.

Alternatively, books at home matter for earnings because they capture the effects of early socio-economic conditions. Unsurprisingly, households where the main breadwinner was in a white-collar occupation were more likely to have at least a shelf of books, both in rural and in urban areas. At the same time, however, 45% of rural boys with a blue-collar parent (and 58% of urban boys with a blue-collar parent) had at least a shelf of books at home. This suggests that books indicate not only differences in parental occupation, but also the cultural background of the household and its likely effect on the development of cognitive skills.

 

 

 

 

 

 

 

Τελευταία Ενημέρωση στις Σάββατο, 05 Νοέμβριος 2016 23:40