Σε σύνδεση τώρα

Έχουμε 76 επισκέπτες συνδεδεμένους
Εξαιρετικά κείμενα - Φιλοσοφία

 

ρκλειτος

Αποσπάσματα από το έργο του

 

[ Επιμέλεια αρχαίου κειμένου: Ζαν Μπραν "Ηράκλειτος" από τις εκδόσεις "ΠΛΕΘΡΟΝ". Η μετάφραση των αποσπασμάτων είναι της Πόλυς Γκίκα, ενώ το αρχαίο κείμενο είναι από το βιβλίο του Hermann Diels, αναθεωρημένο και συμπληρωμένο από τον Walther Kranz: Die Fragmente der Vorsokratiker (9η εκδ. Βερολίνο 1960). ]

 

 

ἐὰν μ λπηται νλπιστον οκ ξευρσει, νεξερενητον ἐὸν κα πορον.

 

Αν δεν ελπίζεις, δε θα βρεις το ανέλπιστο, που είναι ανεξερεύνητο και απλησίαστο.

 

φσιν· κοσαι οκ πιστμενοι οδ επεν.

 

Δεν ξέρουν ούτε ν' ακούν ούτε να λένε.

 

ξνετοι κοσαντες κωφοσιν οκασι· φτις ατοσιν μαρτυρε παρεντας πεναι.

 

Όταν ακούν δεν καταλαβαίνουν και γι' αυτό μοιάζουν με κουφούς. Σ' αυτούς ταιριάζει η παροιμία: Παρόντες απουσιάζουν.

 

οὐ γὰρ φρονέουσι τοιαῦτα πολλοί, ὁκόσοι ἐγκυρεῦσιν, οὐδὲ μαθόντες γινώσκουσιν, ἑωυτοῖσι δὲ δοκέουσι.

 

Γιατί δε σκέφτονται οι πιο πολλοί απ' τους ανθρώπους, πάνω σ' αυτό που συναντούν, ούτε κι όταν το μάθουν, το γνωρίζουν, αλλά το φαντάζονται.

 

ἀνθρώποισι πᾶσι μέτεστι γινώσκειν ἑωυτοὺς καὶ σωφρονεῖν.

 

Σ' όλους τους ανθρώπους έχει δοθεί η αυτογνωσία και η σωφροσύνη.

 

ψυχῆς πείρατα ἰὼν οὐκ ἂν ἐξεύροιο πᾶσαν ἐπιπορευόμενος ὁδόν· οὕτω βαθὺν λόγον ἔχει.

 

Τα πέρατα της ψυχής δε θα βρεις προχωρώντας, όσο μακριά και αν σε φέρει ο δρόμος σου· τόσο βαθύ λόγο περιέχει.

 

τὸ ἀντίξουν συμφέρον καὶ ἐκ τῶν διαφερόντων καλλίστην ἁρμονίαν (καὶ πάντα κατ' ἔριν γίνεσθαι).

 

Το αντίθετο συγκλίνει, και απ' τις διαφορές (γεννιέται) η πιο όμορφη αρμονία, και τα πάντα γίνονται με τη διχόνοια.

 

δς νω κτω μα κα υτ.

 

Ο δρόμος που ανεβαίνει κι ο δρόμος που κατεβαίνει είναι ένας κι ο ίδιος δρόμος.

 

συνάψιες λα κα οχ λα, συμφερμενον διαφερμενον, συνδον διδον, κα κ πντων ν κα ξ νς πντα.

 

Συνδέσεις όλα κι όχι όλα, ομόνοια, διχόνοια, συμφωνία, ασυμφωνία: το Ένα γεννιέται απ' όλα και από το Ένα όλα.

 

τῷ ον τξ νομα βος, ργον δ θνατος.

 

Του τόξου το όνομα είναι ζωή, αλλά το έργο θάνατος.

 

οὐ ξυνισιν κως διαφερμενον ωυτ μολογει· παλντονος ρμονη κωσπερ τξου κα λρης.

 

Δεν καταλαβαίνουν πως το διαφορετικό συνομολογεί με τον εαυτό του· αρμονία αντιθέτων εντάσεων όπως στο τόξο και τη λύρα.

 

θνατοι θνητο, θνητο θνατοι. ζντες τν κενων θνατον, τν δ κενων βον τεθνετες.

 

Οι αθάνατοι είναι θνητοί και οι θνητοί αθάνατοι· αυτοί ζουν από το θάνατο εκείνων κι εκείνοι πεθαίνουν από τη ζωή αυτών.

 

ξυνὸν γρ ρχ κα πρας π κκλου περιφερεας.

 

Στην περιφέρεια του κύκλου η αρχή και το πέρας συμπίπτουν.

 

αἰὼν πας στι παζων πεσσεων· παιδς βασιληη.

 

Ο αιώνας είναι ένα παιδί που παίζει, ρίχνοντας ζάρια· ενός παιδιού η βασιλεία.

 

τὰ δὲ πάντα οἰακίζει Κεραυνός.

 

Όλα τα κυβερνά ο Κεραυνός.

 

κόσμον τόνδε, τὸν αὐτὸν ἁπάντων, οὔτε τις θεῶν οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησεν, ἀλλ᾽ ἦν ἀεὶ καὶ ἔστιν καὶ ἔσται πῦρ ἀείζωον ἁπτόμενον μέτρα καὶ ἀποσβεννύμενον μέτρα.

 

Αυτόν εδώ τον κόσμο, τον ίδιο για όλους, ούτε κανείς θεός ούτε άνθρωπος τον έπλασε, αλλ' ήταν από πάντα και είναι και θα είναι αιώνια ζωντανή φωτιά, που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο.

 

Λήσεται μὲν γὰρ ἴσως τὸ αἰσθητὸν φῶς τις, τὸ δὲ νοητὸν ἀδύνατον ἐστιν, ἢ ὡς φησιν Ἡράκλειτος· τὸ μὴ δῦνόν ποτε πῶς ἂν τις λάθοι;

 

Θα ξεφύγει ίσως κανείς από το αισθητό φως, αλλά είναι αδύνατο να ξεφύγει από το νοητό. Ή, όπως λέει ο Ηράκλειτος,

πως να κρυφτεί κανείς απ' αυτό που δεν δύει ποτέ;

 

κόσμον τνδε, τν ατν πντων, οτε τις θεν οτε νθρπων ποησεν,λλ ν ε κα στιν κα σται πρ εζωον πτμενον μτρα καὶ ἀποσβεννμενον μτρα.

 

Αυτόν εδώ τον κόσμο, τον ίδιο για όλους, ούτε κανείς θεός ούτε άνθρωπος τον έπλασε, αλλ' ήταν από πάντα και είναι και θα είναι αιώνια ζωντανή φωτιά, που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο.

 

φη ς θος νθρπ δαμων.

 

Ο δαίμονας για τον άνθρωπο είναι ο χαρακτήρας του.

 

θυμῷ μχεσθαι χαλεπν· τι γρ ν θλ, ψυχς νεται.

 

Είναι δύσκολο να πολεμά κανείς την καρδιά του· γιατί αυτό που θέλει, το αγοράζει με ψυχή.

 

μόροι γρ μζονες μζονας μορας λαγχνουσι.

 

Οι πιο μεγάλοι θάνατοι έχουν την πιο μεγάλη μοίρα.

 

ρκλειτς φησι τος γρηγορσιν να κα κοινν κσμον εναι, τῶν δὲ κοιμωμένων καστον ες διον ποστρφεσθαι.

 

Για τους ξύπνιους ένας και κοινός κόσμος υπάρχει, αλλά κάθε κοιμισμένος ξαναγυρνά στο δικό του ιδιαίτερο κόσμο.

 

φύσις δ καθ' ρκλειτον κρπτεσθαι φιλεῖ.

Η φύση αγαπά να κρύβεται.

 

λιος γρ οχ περβσεται μτρα· ε δ μ, ρινες μιν Δκης πκουροιξευρσουσιν.

 

Γιατί ο ήλιος δεν μπορεί να υπερβεί τα όρια του, αλλιώς θα τον βρουν οι Ερινύες που βοηθούν τη δικαιοσύνη.

 

εἶναι γρ ν τ σοφν, πστασθαι γνμην, τη κυβρνησε πντα διὰ πάντων.

 

Γιατί μια είναι η σοφία: το να γνωρίζεις τη σκέψη που κυβερνάει όλα μέσα απ' όλα.

 

πολυμαθίη νον <ἔχειν> οὐ διδσκει·

 

Η πολυμάθεια δε διδάσκει να έχεις νου.

 

διζησμην μεωυτν.

Αναζήτησα τον εαυτό μου.

 

Πόσ δ ον βλτιον ρκλειτος παδες θρματα νενμικεν εναι τὰ ἀνθρώπινα δοξσματα.

 

Οι ανθρώπινες σκέψεις είναι παιχνίδια παιδιών.

 

αἱρενται γρ ν ντ πντων ο ριστοι, κλος ἀέναον θνητν, ο δὲ πολλοὶ κεκρηνται κωσπερ κτνεα.

 

Οι άριστοι προτιμούν το ένα από όλα, την αιώνια δόξα των θνητών. Αλλά οι πολλοί χορταίνουν σαν τα κτήνη.

 

πᾶν γρ ρπετν πληγ νμεται.

 

Κάθε τι που έρπει εξουσιάζεται με χτυπήματα.

 

βριν χρ σβεννναι μλλον πυρκαϊν.

 

Την υπεροψία πρέπει κανείς να σβήνει περισσότερο παρά την πυρκαγιά.

 

μάχεσθαι χρ τν δμον πρ το νμου κωσπερ τεχεος.

 

Ο λαός πρέπει να μάχεται για το νόμο όπως ακριβώς για τα τείχη του.

 

βλὰξ νθρωπος π παντ λγωι πτοσθαι φιλεῖ.

 

Ο βλάκας μπροστά σε κάθε λόγο αγαπά να τρομάζει.

 

νθρποις γνεσθαι κσα θλουσιν οκ μεινον.

 

Για τους ανθρώπους δεν είναι το καλύτερο να γίνονται όσα θέλουν.

 

κακοὶ μρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων.

 

Τα μάτια και τα αυτιά είναι κακοί μάρτυρες για τους ανθρώπους που έχουν βάρβαρες ψυχές.

 

γχιβαση

πλησίασμα

 

μὴ πιλποι μς πλοτος, <ἔφη,> Ἐφσιοι, ν ξελγχοισθε πονηρευόμενοι.

 

Ποτέ να μη σας λείψει ο πλούτος, Εφέσιοι, για να βγαίνει στη φόρα η πονηριά σας.

 

σπερ σρμα εκ κεχυμνων κλλιστος, φησν ρκλειτος, κσμος.

 

Ο πιο όμορφος κόσμος είναι σα σωρός σκουπίδια χυμένα στην τύχη.

 

 

 

Πηγή: http://www.mikrosapoplous.gr

Ανθολόγηση: Κ. Καρεμφύλλης

Αναδημοσίευση: e-keimena.gr

 

 

 

 

 

 

Τελευταία Ενημέρωση στις Τετάρτη, 31 Μάρτιος 2010 21:25